De coalitie van VVD, D66 en PvdA heeft een akkoord gesloten waarmee het zich onderling verbonden waant. Wie het coalitieakkoord leest, zal als eerste opvallen dat de coalitie geen verhaal heeft, maar een opsomming. Een puntenlijstje. Lekker concreet! En niets beter dan concreet geformuleerde doelen. Maar helaas schort het daar dan toch aan: er staan geen doelen in. De coalitie beschrijft vooral hoe het moet worden gedaan en zelden wat er moet worden gedaan.
Kijk maar:
Veiligheid “vergt alertheid en adequaat handelen”. Maar wat is dan het gewenste resultaat hiervan?
Het sociaal domein moet “grondig worden herzien” en “volledig moderniseren”. Maar wat verstaat de coalitie onder “gemoderniseerd” en “herzien”?
“Hoogbouw is bespreekbaar”. Maar vindt de coalitie het ook wenselijk? Wil de coalitie nu een compacte stad of niet?
Het coalitieakkoord bevat geen visie, maar meer een soort arbeidsethos. Politieke keuzes worden uit de weg gegaan, door te spreken met woorden als “rationalisatie en efficiency”. Ja, wie is het daarmee nou oneens?
De coalitie gaat onderzoek doen. Gaat inzetten op […] (vul maar in). Bepleit “rationalisatie en efficiency”. Wil gaan lobbyen bij de centrale stad en het gesprek aangaan met allerhande instellingen. Zo ademt het akkoord actie en bezigheid uit. Maar zich binden aan resultaten, dat doet de coalitie niet.
De coalitie doet ook opzienbarende constateringen. “Het gelijktrekken van de parkeervergunningtarief binnen de ring is een optie”. Ja, natuurlijk dat is een optie. Maar wil de coalitie dit ook? Heeft de coalitie er een goede reden voor? Waarom lezen we niets over die redenen om dit op zijn minst als ‘optie’ te noemen? De coalitie had hierin een stuk opener en transparanter kunnen zijn – waarden die zij zelf zegt na te streven.
Ook heel indrukwekkend actief komen maatregelen over die al lang bestaand beleid zijn.
Zo koketteert de coalitie met de maatregel “géén verhoging van straattarieven voor parkeren”. Lekker makkelijk, dit is immers al vastgelegd in ‘Voorrang voor een Gezonde Stad’ – het uitvoeringsprogramma voor het schoner maken van de lucht.
Milieu is wel de armoedigste paragraaf in het akkoord. Zelfs aan dierenwelzijn besteed de coalitie meer woorden! Duurzaamheid is uitgangspunt bij aanbesteden. Fijn. Dat is natuurlijk al lang bestaand beleid en zelfs onlangs een wettelijk plicht geworden.
Vreemd voor een overwegend liberale coalitie is de vergaande overheidsbemoeienis bij wat op school moet worden geleerd. De kennelijke achterdocht dat basisschoolkinderen onvoldoende de waarden uit onze Grondwet worden bijgebracht, hangt teveel naar de ‘Trots op Nederland’- identiteitscrisis en is daarom beangstigend. Wij zijn benieuwd wat de D66-portefeuillehouder hiervan weet waar te maken.
Over het geld
De financiële situatie die tot forse bezuinigingen nopen is leidraad geweest voor dit coalitieakkoord. En terecht. Een sluitende begroting is een wettelijke plicht en dus kaderstellend voor wat je wil bereiken. Het is bovendien de “financiële aanpak” die de coalitiepartijen aan elkaar bond. Een robuuste financiële onderbouwing van het coalitieakkoord is dus meer dan wenselijk.
Maar ook hier helaas. Het coalitieakkoord wekt vooral de schijn van een financiële onderbouwing. In werkelijkheid is het akkoord vooral gebaseerd op financieel wensdenken: reusachtig snoeien op de eigen (of: ambtelijke) organisatie om zo pijnlijke keuzes te ontzien. En dan enerzijds onderkennen dat er grote risico’s aan de realiseerbaarheid zitten anderzijds toch taakstelling op taakstelling stapelen.
Het bestuur wil hier per 2011 1,3 miljoen euro structureel op bezuinigen. Maar waar haalt het die vandaan? Het is eenvoudig realiseerbaar kunnen we lezen. De tekst suggereert dat de subsidies van het rijk voldoende zijn en dus subsidies van het stadsdeel kan ondervangen – met uitzondering van die voor groene daken.
Maar over welke subsidies heeft de coalitie het? Noch stadsdeel Oud-Zuid noch Zuideramstel heeft structurele subsidiepotten. Het enige structurele geld voor milieusubsidies in Oud-Zuid is er voor de Natuur en Milieuteams. Kennelijk gaat het nieuwe bestuur die wegbezuinigen.
Andere structurele middelen voor milieu zijn geoormerkt geld voor handhaving en toezicht: stoppen met uitvoering betekent dat het stadsdeel zijn geld niet krijgt en dus ook niets bespaart.
Dan kan het bestuur natuurlijk alle milieumedewerkers ontslaan. Inclusief alle overhead bespaart u dan misschien een paar ton. Maar dan loopt het stadsdeel ook weer inkomsten mis die het stadsdeel via een cofinanciering van de rijksoverheid krijgt. Kortom: de bezuiniging op milieu van 1,3 miljoen is uit de lucht gegrepen en volstrekt onrealistisch.
Ook onrealistisch is de bezuiniging op handhaving: 4 ton wilt de coalitie besparen – lees maar in de financiële bijsluiter – terwijl in het coalitieakkoord staat dat het Dagelijks Bestuur (DB) incorrect aanbieden van huisvuil zwaarder gaat bestrijden door stringenter handhaving. Ook gaat het DB meer handhaven op wonen en tegen leegstand. En tegelijk constateert het DB ook de beginselplicht tot handhaving – de overheid is verplicht op verzoek handhavend op te treden. Ook hier weer: een volstrekt onrealistische combinatie van inhoudelijke en financiële wensen.
Conclusie
Het product van VVD, D66 en PvdA is een coalitieakkoord dat onvoldoende aangeeft wat er bereikt moet worden, maar vooral een houding aangeeft. Aan die houding worden onrealistische financiële taakstellingen gekoppeld. Wat moet de conclusie zijn als de bezuinigingen niet worden gehaald? Had men – de ambtelijke organisatie – niet de juiste houding aangenomen en zal het dus hun schuld zijn? Of had hier een coalitie moeten aantreden die keuzes maakte en toetsbare doelstellingen formuleerde? GroenLinks vreest dat het op het eerste zal uitdraaien. En GroenLinks wil geen verwijten achteraf, maar sturen en bijsturen zodra dit noodzakelijk is. Wachten op een ‘midterm review’ over twee jaar is onvoldoende en te ver weg. De financiële risico’s zijn eenvoudig te groot. GroenLinks verwacht dat bij de begroting voor 2011 de doelstellingen, zowel de maatschappelijke en als de financiële, zo concreet zijn dat zij toetsbaar zijn op hun realiteitsgehalte.
Daarmee wenst GroenLinks het Dagelijks Bestuur veel succes.
Paul op facebook
Paul op Google+
Paul op LinkedIn
Paul op Spotify